Klimaatverandering

Afbeelding 1: De opwarming van de aarde in de afgelopen decennia

Het klimaat verandert. Sinds 1850 is de gemiddelde temperatuur op aarde met ongeveer 1°C gestegen. Hoewel een dergelijke stijging in het verleden veel vaker is voorgekomen, is Het IPCC, het Intergovernmental Panel on Climate Change van de Verenigde Naties ervan overtuigd dat een groot deel van deze recente opwarming is veroorzaakt door de mens.

Sinds het Klimaatakkoord van Parijs in 2015 voelen velen de urgentie om de wereld te redden. Nederland en sommige andere landen hebben de verplichting op zich genomen om grote inspanningen te verrichten om de opwarming tegen te gaan. De maatschappelijke kosten hiervoor zijn extreem hoog. Volgens de Volkskrant gaat het om €500 tot €700 miljard, oftwel zo'n €100.000 per huishouden, maar andere inschattingen komen nog veel hoger uit.

Toch zijn de belangrijkste vragen over het klimaat nog onbeantwoord: is er wel sprake van een ongekende opwarming, is de uitstoot van CO₂ wel de echte oorzaak, en zijn de gevolgen wel zo alarmerend? De media doen ons geloven dat over dit alles consensus bestaat. Niets is minder waar: in de wetenschap is over al deze vragen nog veel discussie. Het is steeds duidelijker dat het klimaat een bijzonder complex proces is, met veel – elkaar beïnvloedende – factoren. De uitstoot van CO₂ kan daar mogelijk een rol in spelen, maar vormt in ieder geval geen simpele knop waarmee we het klimaat kunnen sturen.

Het is dus belangrijk om de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering en de onzekerheden die er nog zijn zo goed mogelijk in kaart te brengen. Alleen dan weten we of we het geld zinvol besteden.

Deze website is opgezet voor scholieren, studenten, politici, ambtenaren en ieder ander die serieus is geïnteresseerd. De artikelen bevatten feitelijke informatie over de klimaatverandering, inclusief links naar de oorspronkelijke bronnen. De insteek is kritisch, maar altijd gebaseerd op feiten en wetenschappelijk onderzoek. Naast de inhoud van de IPCC-rapporten zijn ook de resultaten van wetenschappelijke onderzoeken opgenomen waar onterecht minder belangstelling voor is. Lees de feiten en oordeel zelf.

De klimaatfeiten zijn onderverdeeld in de volgende rubrieken.

1. Klimaatverandering

Klimaatverandering is van alle tijden. Een belangrijke vraag is of de recente temperatuurstijging uitzonderlijk en alarmerend is. Verder is het belangrijk om te weten of het weer in de afgelopen jaren extremer is geworden: zijn het nu meer hittegolven dan vroeger of is er sprake van meer extreme neerslag of juist droogte?

2. Wat is de invloed van CO₂?

Een tweede grote vraag in de discussie over het klimaat is of de recente temperatuustijging het gevolg is van menselijk handelen, in het bijzonder door de uitstoot van CO₂ als broeikasgas. Is er op dit moment sprake van een natuurlijke klimaatverandering of is deze het gevolg van de verbranding van fossiele brandstoffen die samenhangt met de toegenomen welvaart en de groei van de wereldbevolking?

3. Oorzaken en verklaringen

Op dit moment zijn alle klimaatinspanningen gericht op het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, in het bijzonder CO₂. De klimaatdoelstellingen van de overheid zijn zelfs geformuleerd in termen van hoeveelheid CO₂ in plaats van °C of millimeter zeespiegelstijging, wat op zich veel logischer zou zijn. Uit de vele wetenschappelijke onderzoeken blijkt echter dat het klimaat een bijzonder complex systeem is, en dat er naast CO₂ nog vele andere factoren zijn die het klimaat beïnvloeden.

4. Gevolgen van de opwarming

Veel problemen in de wereld worden de laatste tijd toegeschreven aan de klimaatverandering. Of het nu gaat om de zeespiegelstijging, hittegolven, droogte en woestijnvorming, uitstervende diersoorten, het afsterven van het koraal, de opwarming krijgt al snel de schuld. Een belangrijke vraag is wat de werkelijke gevolgen zijn van de opwarming van de aarde, zowel positief als negatief en wat de impact hiervan is op de maatschappij.